Prof. dr hab. n. med. Adam Antczak
Przewodniczący Rady Naukowej Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy Kierownik Kliniki Pulmonologii Ogólnej i Onkologicznej, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Okres jesienno-zimowy to czas spadku odporności i zachorowań na wiele infekcji wirusowych i bakteryjnych. Temat kondycji naszego układu immunologicznego powraca każdego roku tuż przed zimą, jednak w sezonie 2020/2021 kwestia wzmocnienia naszego organizmu jest szczególnie ważna ze względu na zbiegnięcie się pandemii COVID-19 z sezonem grypowym. Ekspert, prof. dr hab. n. med. Adam Antczak tłumaczy, w jaki sposób wzmocnić swój układ odpornościowy i uchronić się przed zachorowaniem.
W jaki sposób powinniśmy wesprzeć odporność w okresie jesienno-zimowym?
Na początku należy zaznaczyć, że budowanie odporności to proces długotrwały, wymagający naszego zaangażowania i regularności. Istnieje kilka zasad, dzięki którym jesteśmy w stanie wzmocnić nasz układ immunologiczny, a także utrzymać jego dobry stan. Ze względu na to, że przemęczony organizm jest bardziej podatny na wszelkiego rodzaju infekcje, unikanie stresu, dbanie o dobry sen i wypoczynek to podstawa.
Bardzo ważna jest także zróżnicowana dieta bogata w warzywa i owoce pełne witamin. Nie zapominajmy także o regularnej, przynajmniej umiarkowanej aktywności fizycznej i odpowiedniej ilości wypijanych płynów w ciągu doby, ale przede wszystkim stosujmy profilaktyczne szczepienia, dzięki którym nasz układ odpornościowy wytworzy przeciwciała i nauczy się walczyć z danymi patogenami.
Jakie symptomy powinny zaalarmować pacjenta, aby udał się do lekarza?
W czasach pandemii i powszechnych teleporad, powinniśmy zachować zdrowy rozsądek i nie zgłaszać się do lekarza z typowym przeziębieniem i mało dokuczliwymi objawami. Symptomy, które zdecydowanie powinny wzbudzić nasze zainteresowanie to wysoka gorączka, bóle mięśniowe, przewlekłe zmęczenie, uciążliwy kaszel czy duszności, jak również utrata węchu i smaku. Lekarzowi trudno zróżnicować grypę od COVID-19 nawet podczas badania fizykalnego, lecz podczas porady telefonicznej może skierować nas na badanie w kierunku SARS-CoV-2.
Jakie są kluczowe różnice wynikające ze sposobu leczenia grypy i przeziębienia?
Pomimo tego, że za zakażeniem grypą i przeziębieniem stoją inne wirusy, leczenie infekcji nimi spowodowanymi jest bardzo podobne. Obie te choroby zwalczamy zazwyczaj poprzez tzw. leczenie objawowe, czyli takie, którego zadaniem jest zmniejszenie symptomów towarzyszącym infekcji.
Gdy jesteśmy chorzy, powinniśmy pamiętać przede wszystkim o wypoczynku i odpowiednim poziomie nawodnienia organizmu, szczególnie jeśli gorączkujemy. W przypadku nasilonych bóli głowy, mięśni, stawów czy wysokiej gorączki, możemy zastosować leki przeciwbólowe czy też przeciwzapalne. Jeśli objawy infekcji nasilają się – zgłośmy się do lekarza.
Czy grypa może być niebezpieczna podczas ciąży?
Podczas ciąży, spada odporność kobiet w kontakcie z wirusami i innymi patogenami, a wszystkie infekcje cechują się cięższym przebiegiem i znacznie trudniej je wyleczyć. Kobiety w ciąży należą do grupy ryzyka niebezpiecznych powikłań pogrypowych, takich jak zapalenie serca, oskrzeli lub płuc, przedwczesna czynność skurczowa w ciąży zaawansowanej, a nawet poronienie we wczesnej ciąży. Z powodu tych zagrożeń, warto zaszczepić się przeciw grypie. Szczepienie można wykonać w dowolnym momencie ciąży, ochroni ono zarówno kobietę, jak i jej dziecko przed i po porodzie.
Z jakimi powikłaniami może wiązać się grypa?
Niebezpieczeństwo grypy nie polega na samym zakażeniu wirusem, tylko właśnie na możliwości wystąpienia groźnych powikłań. Do niektórych z nich zaliczamy chorobę wieńcową, przewlekłą niewydolność serca, zawał serca, wirusowe zapalenie mięśnia serca czy udar mózgu. Dla poszczególnych grup ryzyka mogą wystąpić inne komplikacje, przykładowo dla diabetyków głównym zagrożeniem jest pogorszenie wyrównania metabolicznego i rozregulowanie prawidłowego poziomu glukozy we krwi, a dla pacjentów pulmonologicznych będzie to zapalenie płuc oraz zaostrzenie POChP czy astmy. Niezależnie od grupy ryzyka, warto zaszczepić się przeciw grypie i zmniejszyć ryzyko wystąpienia powikłań.