Płk prof. dr hab. n. med. Krzysztof Korzeniewski
Kierownik Zakładu Epidemiologii i Medycyny Tropikalnej, Wojskowy Instytut Medyczny w Gdyni
Przygotowanie do dalekiej podróży to nie tylko spakowanie walizki. Istotne jest prawidłowe przygotowanie naszego organizmu do wyprawy, która niesie za sobą ryzyko zachorowania.
Szacuje się, że 15-70 proc. podróżujących z krajów rozwiniętych do rejonów o odmiennych warunkach klimatycznych i sanitarnych uskarża się na problemy zdrowotne. W większości są to schorzenia o łagodnym, krótkotrwałym przebiegu, są jednak również takie, które mogą utrzymywać się przewlekle lub pojawić się dopiero po powrocie z podróży
Podróże w egzotyczne zakątki świata wymagają odpowiedniego przygotowania i wiążą się z ryzykiem zachorowania na choroby tropikalne. Od czego powinniśmy rozpocząć przygotowania do wyjazdu?
Planując podróż w rejony tropikalne lub subtropikalne, należy w pierwszej kolejności udać się po poradę lekarską, aby ocenić swój stan zdrowia oraz otrzymać zalecenia dotyczące odpowiednich działań profilaktycznych, uzależnionych od trasy podróży (warunki środowiskowe), terminu wyjazdu (pora sucha vs. deszczowa), planowanych aktywności (wypoczynek vs. sporty ekstremalne), przyjętych w przeszłości dawek szczepionek (ustalenie terminarza szczepień), występujących alergii, aktualnych zachorowań, chorób przewlekłych, ciąży, przyjmowanych leków i innych zagadnień mogących mieć znaczenie w procesie diagnostyki i leczenia.
Przed podróżą często mamy na głowie bardzo wiele spraw, jednak trzeba koniecznie pamiętać o priorytetach, czyli zadbaniu o swoje zdrowie i bezpieczeństwo. W jakim terminie przed wyjazdem powinniśmy udać się na szczepienia?
Szczepienia ochronne należy wykonać na 4-6 tygodni przed planowaną podróżą, aby mieć czas na przyjęcie wszystkich obowiązkowych i zalecanych dawek szczepionek. Osoby, które przyjmowały w przeszłości szczepienia podstawowe, powinny w oparciu o obowiązujący terminarz poddać się szczepieniom dawkami przypominającymi lub uzupełniającymi.
Podczas egzotycznych wycieczek nie czekają na nas tylko piękne miejsca i niezapomniane chwile, ale również zagrożenia zdrowotne. Jakie choroby dla nas Europejczyków są najbardziej groźne w odległych zakątkach świata?
W rejonach strefy międzyzwrotnikowej największym zagrożeniem zdrowotnym są choroby przenoszone drogą pokarmową (wirusowe zapalenie wątroby typu A i E, dur brzuszny, cholera), oddechową (kosmopolityczne zakażenia wirusowe i bakteryjne) oraz transmisyjne, przenoszone przez owady, do których w pierwszej kolejności należy malaria oraz zakażenia arbowirusowe (denga, chikungunya, zika).
Przezorny zawsze ubezpieczony, zatem… Jakie istnieją sposoby prewencji wyżej wspomnianych chorób?
Ryzyko zachorowania w podróży zależy od wielu czynników, takich jak endemiczne występowanie chorób zakaźnych i pasożytniczych, ogólny stan zdrowia podróżujących, ale przede wszystkim podjęcie lub zaniechanie odpowiednich działań immuno- i chemioprofilaktycznych. Jeśli nie zaszczepimy się przeciw chorobom zakaźnym, nie będziemy przyjmować chemioprofilaktyki przeciwmalarycznej, nie będziemy stosować repelentów odstraszających owady, ryzykujemy wspomnienia związanenie tylko z odwiedzanymi miejscami, ale również z problemami zdrowotnymi.
Jakie najczęstsze problemy zdrowotne występują u podróżujących?
Szacuje się, że 15-70 proc. podróżujących z krajów rozwiniętych do rejonów o odmiennych warunkach klimatycznych i sanitarnych uskarża się na problemy zdrowotne. W większości są to schorzenia o łagodnym, krótkotrwałym przebiegu, są jednak również takie, które mogą utrzymywać się przewlekle lub pojawić się dopiero po powrocie z podróży. Do najczęstszych zmian chorobowych występujących w trakcie, jak również utrzymujących się po powrocie z tropikalnych destynacji, należą zaburzenia żołądkowo-jelitowe (biegunka podróżnych), infekcje górnych dróg oddechowych, zmiany skórne (odczyny po ukłuciach owadów, oparzenia słoneczne) oraz gorączki niewiadomego pochodzenia występujące w przebiegu niezdiagnozowanych (malaria, denga).